“Halit Ziya, basit ve kaba romancılığa son verdi. Kahramanlarının ihtiras ve duygularını tahlil etmeyi, onları muhitleri içinde göstermeyi esas gaye bilerek sanatkârane bir üslup ile Türk dilinde hakiki garplı romanı o yarattı.”
Mehmet Kaplan
Bir Ölünün Defteri, üçlü bir aşk ilişkisini konu almakla beraber 93 Harbi’nin izlerini de taşımaktadır. Eser, roman tekniği açısından yazarın önceki romanlarından farklı bir teknikle yazılmıştır. Okuyucu bütün olup biteni bir hatıra defteri aracığıyla öğrenmektedir. Bu sayede anlatıcı, okuyucuya gizemli bir şekilde seslenip onun eline bir hatıra defteri vermiş, okuyucu ile hikâyeyi ve hikâyenin karakter-lerini baş başa bırakmıştır.
Eser, Hizmet gazetesinde tefrika edildikten sonra 1892 ve 1896 yıllarında eski yazıyla iki baskı yapmış ve 1943 yılında da bizzat yazarı tarafından sadeleştirilerek yayımlanmıştır. Elinizdeki kitap hazırlanırken bu baskı esas alınmış, günümüzde kullanılmayan veya az kullanılan kelimelerin anlamları dipnotlarda verilmiştir.
